Wat is Fentanyl en hoe werkt een Fentanyl lollie (zuigtablet)?

Fentanyl is een van de sterkste pijnstillers die er bestaan. Het behoort tot de groep opioïden en wordt alleen voorgeschreven wanneer gewone pijnstillers, zoals paracetamol of morfine, niet genoeg helpen. Artsen gebruiken Fentanyl vaak bij zeer hevige pijn, bijvoorbeeld bij kankerpatiënten of mensen die last hebben van doorbraakpijn terwijl zij al andere zware pijnstillers gebruiken.

Een bekende vorm van dit medicijn is de Fentanyl zuigtablet, ook wel “Fentanyl lollie” genoemd. Dit is een kleine zuigtablet op een stokje die langzaam in de mond oplost. Een veelgebruikte merknaam hiervoor is Actiq.

Hoe werkt de Fentanyl lollie?

De Fentanyl lollie bevat meestal 200 microgram fentanyl. Zodra u de tablet in de mond plaatst, lost deze in ongeveer 15 minuten langzaam op. Het werkzame middel wordt via het mondslijmvlies direct in het bloed opgenomen. Daardoor werkt het sneller dan een gewone pil, die eerst via de maag en darmen opgenomen moet worden.

Het grote voordeel is dat de pijnverlichting vaak binnen enkele minuten begint. Dit maakt de Fentanyl zuigtablet geschikt voor plotselinge en hevige pijnaanvallen (doorbraakpijn).

Wanneer schrijven artsen Fentanyl voor?

Fentanyl in de vorm van een zuigtablet wordt uitsluitend op recept voorgeschreven en alleen in zeer specifieke situaties:

• Bij kankerpatiënten met doorbraakpijn die al gewend zijn aan andere opioïden.

• Bij mensen met ernstige chronische pijn die niet voldoende geholpen zijn met andere behandelingen.

• Soms in de palliatieve zorg, wanneer het belangrijk is om de pijn snel en effectief te verlichten.

Het is dus geen medicijn voor gewone pijn zoals hoofdpijn of spierpijn.

Belangrijk om te weten bij gebruik

• Alleen op doktersvoorschrift: Fentanyl is extreem krachtig. Onjuist gebruik kan levensgevaarlijk zijn.

• Nauwkeurig doseren: Volg altijd het voorschrift van de arts. Neem nooit meer dan voorgeschreven.

• Bijwerkingen: Slaperigheid, misselijkheid, obstipatie en duizeligheid komen vaak voor. Omdat fentanyl de ademhaling kan onderdrukken, is voorzichtigheid altijd noodzakelijk.

• Verslavingsrisico: Fentanyl kan lichamelijk en geestelijk verslavend zijn. Daarom wordt het alleen gebruikt onder strikt medisch toezicht.

Verschillende sterktes en vormen

Fentanyl bestaat niet alleen als zuigtablet. Artsen kunnen het ook voorschrijven in de vorm van:

• Pleisters (langdurige pijnstilling, tot 72 uur werkzaam)

• Neusspray

• Tabletten voor onder de tong of in de wang

• Injecties (in het ziekenhuis)

De juiste vorm hangt af van de situatie en de ernst van de pijn.